RATHUS ATILGANLIK ÖLÇEĞİ

Ruhsal Atılganlık Ölçeği.Test, Değerlendirme
RATHUS ATILGANLIK ÖLÇEĞİ

Tanıtım

Ölçtüğü Nitelik : Kişileri atılganlık düzeylerini ölçmek.
Ölçek türü : Kendini değerlendirme ölçeği. Grup olarak da uygulanabilir.
Kimlere Uygulanabileceği : Ergen ve Yetişkinlere uygulanır.
Uygulama Süresi : Zaman sınırlaması yoktur.
Kapsamı : 30 maddeden oluşan 1 ile 6 arası puanlanan 6 seçenekli Likert tipi bir ölçektir.
Materyal : Soru formu (Cevaplar soru formu üzerinde işaretlenir)

Uygulama İçin Pratik Bilgiler

Uygulanışı : Bireylerin kendi kendilerine cevaplandırabilecekleri, uygulanışı kolay bir ölçektir.
Yönergesi : Formun başlangıcında nasıl yanıtlanacağı ile ilgili bilgi vardır.
Yanıtlanması : Her madde ile ilgili kişilere ölçek maddelerindeki ifade ve davranışların kendilerine ne oranda uyduğu sorulmuştur.Seçenekler ; “Çok Uygundur” , “Oldukça Uygundur”, “ Biraz Uygundur”,”Pek Uygun Değildir”,” Fazla Uygun Değildir”,”Hiç Uygun Değildir” şeklinde cevaplandırılmıştır.
Puanlanması : Her madde için altı seçenek bulunmakta, seçenekler -3 ile +3 arasında değişmektedir. Yani -3 bana hiç uymuyor, -2 bana oldukça uymuyor, -1 bana pek uymuyor, +1 bana biraz uyuyor, +2 bana oldukça uyuyor, +3 bana çok iyi uyuyor anlamına gelmektedir. Bu envanterdeki seçeneklerde sıfır noktasının bulunmayışını Rathus (1973), şöyle açıklamaktadır:
“Biraz bir maddeden eksi veya artı puan alabilir, yani bir maddeden sıfır puan alamaz”.
Puanlama iki değişik türde yapılmıştır. Testte yer alan sorular iki türe ayrılmış ve puanlamaları birbirine zıt yönde yapılmıştır.
Olumlu ifadeler: 3, 6, 7, 8, 10, 18, 20, 21, 22, 25, 27, 28, 29 (13 madde) bulunmaktadır. Bu sorularda verilecek puanlarda şöyledir.
Çok iyi uyuyor : +3 puan Pek uymuyor : -1 Puan
Oldukça uyuyor : +2 puan Fazla uymuyor : -2 Puan
Biraz uyuyor : +1 Puan Hiç uymuyor : -3 Puan
Olumsuz ifadeler: 1, 2, 4, 5, 9, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 19, 23, 24, 26, 30 (17 madde) bulunmaktadır. Bu sorulara verilecek puanlar şöyledir.
Çok iyi uyuyor : -3 puan Pek uymuyor : +1 Puan
Oldukça uyuyor : -2 puan Fazla uymuyor : +2 Puan
Biraz uyuyor : -1 Puan Hiç uymuyor : +3 Puan verilmiştir.
Yorumlanması : Bu çalışmada Rathus Atılganlık Envanteri (RAE) 30 maddeden oluşan bir ölçek olup, alınan puanlar -90 ile +90 arasında değişmektedir. En çok çekingenlik -90’ı, en çok atılganlık da +90’ı göstermektedir.
Uygulayıcının Nitelikleri :
Ölçme aracını uygulayanlar, psikolojik danışma ve rehberlik, eğitimde psikolojik hizmetler ve psikoloji lisans mezunu olmanın yanında bu ölçme aracıyla ilgili resmi ve özel kuruluşlar ile meslek örgütleri tarafından verilen eğitim yaşantısına katılarak sertifikaya sahip olmaları gerekmektedir.

ÖZGÜN FORM

Genel Bilgi

Özgün Adı : Rathus Assortiveness Schedüle
Geliştirenler : Rathus , S.A. 1973
Kaynaklar : Rathus, S.A., (1973). “30-Item Schedule for Assesing Assertive behavior”, Behavior Therapy, 4:398-406
Rathus, S.A. ve Nevite, J.S., (1977). “Concurrent Validity of The Population”, Behavior Therapy, 8: 393-397
Vall, J.J. ve Mccullahgh, J. (1977). “The Rathus Assertiveness
Schedule: Reliability at The Junior High School Level”, Adolesence, 12 (47), 411-419

Teknik Değerlendirme

Geliştirilmesi : Rathus tarafından geliştirilmiş, Türkçe’ye Nilüfer Voltan Acar tarafından çevrilmiştir.
Güvenirlik : Rathus Atılganlık Envanterinin güvenirlik çalışmaları yurt içinde ve yurt dışında yapılmıştır. Bu çalışmalar yurt dışında testin tekrarı iki yarım metodu ve tekler çiftler metoduyla değişik araştırmacılar tarafından yapılmıştır.(Voltan, 1980, s.23)
Rathus’un yaptığı incelemede testin tekrarı güvenirliği r = .78 ve iki yarım metoduyla elde edilen güvenirlikse r = .76’dır. Rathus ve Nevid’in psikolojik hastalarla yaptığı güvenirlik çalışmasında iki yarım metoduyla elde edilen korelasyon nörotiklerden r = .84 , şizofrenlerden r = .73, kişilik bozukluğu olanlardan ise r = .84’tür (Voltan, 1980, s.23).
Vaal ve Mc. Cullagh ortapkul öğrencileriyle yaptıkları bir uygulamada elde edilen Rathus atılganlık Envanteri’nin testin tekrarı güvenirlik katsayısı r = .76’dır. Ayrıca iki yarım metoduyla güvenirlik katsayısını r = .77 olarak bulmuşlardır ( Torucu, 1994, s.48) .
Geçerlik : Rathus’un yaptığı geçerlik çalışmasında ise deneklere atılganlık envanteri verilmiş , ayrıca deneklerin atılganlık düzeyleri hakkında bir ölçüt elde edebilmek için envanter denekleri tanıyan kişilere verilerek, denekler hakkındaki kanılarını belirtmeleri istenmiştir.Ölçüt ve deneklere ilişkin Rathus Atılganlık envanteri puanları arasında .70’lik bir korelasyon bulunmuştur.
Voltan’dan aktarıldığına göre bir başka geçerlik çalışmasında, Hollandsworth ve Galassi, atılganlığın ölçülmesinde kullanılan Kendini anlatma ölçeği ile Rathus Atılganlık Envanteri arasında yüksek bir ilişki bulmuşlardır.(Öner, 1996, s.456)

TÜRKİYE UYARLAMASI

RATHUS ATILGANLIK ÖLÇEĞİ

Genel Bilgi

Türkçe Formu : Rathus Atılganlık Ölçeği
Uyarlayan : Nilüfer Voltan ACAR
Kaynak : Voltan, N. 1980a. “Rathus Atılganlık Envanteri Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Psikoloji Dergisi, 10: 23-25.
Voltan, N. 1980b. “Grupla Atılganlık Eğitiminin Bireyin Atılganlık Düzeyine Etkisi”, H.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 3:62-66.
İnceoğlu, D. ve G. Aytar . 1987. “Bir Grup Ergende Atılgan Davranış Düzeyi Araştırması”, Psikoloji Dergisi, 6,21: 23-24.

Teknik Değerlendirme

Çeviri : Nilüfer Voltan ACAR
Güvenirlik : Envanterin Türkiye’deki güvenirlik çalışması Hacettepe Üniversitesi, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü, 2. sınıf öğrencilerinden 37 kişiye 15’er günlük arayla envanter verilerek voltan tarafından 1980 yılında yapılmıştır. Testin tekrarı güvenirlik katsayısı Pearson momentler çarpımı korelasyon formülü kullanılarak elde edilmiş ve sonuç r = .92 olarak bulunmuştur. Ayrıca envanterin iki yarı metoduyla güvenirliği hesaplanmıştır.
Spearman – Brown eşitliği kullanılarak 36 öğrencinin envanter sonuçlarından elde edilen güvenirlik katsayısını r = .77 olarak bulunmuştur (Torucu, 1994, s.48).
Geçerlik : Rathus Atılganlık Envanterinin Türkiye’deki geçerlik çalışması yine Voltan tarafından Hacettepe Üniversitesi, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi son sınıf öğrencilerinin kendilerini değerlendirmeleriyle, akademik danışmanları ve aynı zamanda öğrencilerle yaz uygulamasına katılan bir öğretim üyesinin denekler hakkındaki kanısı arasındaki korelasyon katsayısına bakılarak yapılmıştır.26 öğrenci ile yapılan bu çalışmada elde edilen geçerlik katsayısı, .70 olarak bulunmuştur. ( Torucu, 1994, s.49 )

Türkiye’de Kullanıldığı Araştırmalar ve Yayınlar
ŞAHİN, Necla “ Eğitim Yöneticisi Adaylarının Özellikleri ile Başarı ve atılganlık Düzeyleri” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi- Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir-2001

RATHUS ATILGANLIK ÖLÇEĞİ

Çok İyi Uyuyor
Oldukça Uyuyor
Biraz Uyuyor
Pek Uymuyor
Fazla Uymuyor
Hiç Uymuyor

1 Bence insanların çoğu benden daha atılgan ve saldırgandır.

2 Sıkılganlığım yüzünden karşıt cinse herhangi bir önerimde bulunamıyor ya da onların önerilerini kabul edemiyorum.

3 Bir lokantada isteğime göre hazırlanmamış bir yemek gelince garsona şikayette bulunurum.

4 Başkalarının beni kırdıklarını fark ettiğim halde onları incitmemeğe dikkat ederim.

5 İstemediğim bir malı almam için ısrar edilirse “hayır” demekte zorluk çekerim.

6 Benden bir şey yapmam istendiğinde nedenini öğrenmekte ısrar ederim.

7 İnsanı geliştirici ve sert tartışmalara katılmak istediğim zamanlar olur.

8 Senin durumundaki herkes gibi ben de yükselmek için çabalarım.

9 Doğrusunu isterseniz insanlar beni kullanır.

10 Yeni tanıştığım insanlarla ya da yabancılarla rahatlıkla konuşurum.

11 Karşıt cinsten çekici birine ne söyleyeceğimi çoğu kez bilmem.

12 Resmi telefon konuşmaları yapmaktan çekinirim.

13 Bir işe mektup yazarak başvurmayı yüz yüze görüşmeğe tercih ederim.

14 Satın aldığım şeyleri geri vermekten sıkılırım.

15 Beni rahatsız eden saygıdeğer bir yakınıma, rahatsızlığımı ifade etmek yerine duygularımı ondan saklamayı yeğlerim.

16 Aptalca görünürüm korkusuyla soru sormaktan kaçarım.

17 Bir tartışma sırasında kızdığım, hırslandığım belli olacak diye korkarım.

18 Tanınmış ve saygı duyulan bir kimsenin yanlış bir şey söylediğini duyduğumda, dinleyenlere kendi görüşümü de duyurmaya çalışırım.

19 Önem ve değerli bir iş yaptığımda başkalarının bunu öğrenmesinde sakınca görmem.

20 Önem ve değerli iş yaptığımda başkalarının bunu öğrenmesinde sakınca görmem.

21 Duygularımı ifade ederken açık ve samimiyimdir.

22 Biri benim hakkımda yanlış ve kötü şeyler söylerse, hemen o kişiyle konuşurum.

23 Çoğunlukla hayır demekte güçlük çekerim.

24 Duygularımı anında açığa çıkarmaktansa biriktirmeyi yeğlerim.

25 Kötü bir hizmetten şikayetçi olurum.

26 Övüldüğümde bazen ne diyeceğimi bilemem.

27 Tiyatro, konferans gibi topluluklarda iki kişi yüksek sesle konuşursa, onlara susmalarını ya da konuşmalarına başka yerde devam etmelerini söylerim.
28 Kuyrukta öne geçen birine yaptığının yanlış olduğunu söylerim.

29 Fikrimi ifade etmekte zorluk çekerim.

30 Hiçbir şey söyleyemediğimiz zamanlar olur.

Hakkında dileksoylemez

Yazar, 2002 yılında İstanbul Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık bölümünden mezun olmuştur. Evli ve 2 çocuk annesidir. Hakkında detaylı bilgiye http://www.dileksoylemez.com/hakkimda adresinden ulaşabilirsiniz.

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d blogcu bunu beğendi: