Deprem gibi bir felaketle başa çıkmak çocuk için çok zor bir iştir. Çocuklar deprem olayının kendisinden korkabildikleri gibi, bu olayın yaşamda yol açacağı değişikliklerden, belirsizliklerden ve sorunlardan da korkabilirler. Böylece bir felaketten sonra çocuğun yaşadığı psikolojik sıkıntı, davranışlarında değişmelere ve bir takım belirtilere yol açabilir.
Çocuğun depremden nasıl etkilendiği onun yaşı ile bağlantılıdır. 6 yaşında bir çocuk korkusunu okula gitmek istemeyerek gösterirken, ergenlik çağındaki bir çocuk korkusunu açıkça göstermekten kaçınabilir. Felaket sonrası dönemde ise, bu çocukların okul başarısı düşebilir ve sizinle de sık sık tartışmalara girebilir.
bir deprem felaketinin Ardından çocuklarda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir
Ø Depremin tekrarlayacağından, ya da depremi hatırlatacak bazı işaretlerden (oturduğu koltuğun, yatağın sallanması, uyku sırasındaki gürültü, vb.) aşırı korkma.
Ø Çok kolay ve sık sık sinirlenme, ağlama ve sızlanma.
Ø Saldırganlık gösterme, yaramazlık yapma ve kendini bir işe verememe.
Ø Okulda ve evde daha önce hiç yapmadığı davranışları yapma; örneğin hiç kavga etmeyen çocuğun kavga etmesi.
Ø Daha hareketli olma ve yerinde duramama.
Ø Yalnız kalmaktan, yanındakilerin uzaklaşmasından korkma, peşinizde dolanma, okula ya da kreşe gelmekten korkma, tuvalette yalnız bırakılmaktan korkma.
Ø Parmak emme, alt ıslatma, dışkı kaçırma ve bebeksi davranışlar gösterme.
Ø Doktor tarafından sebebi bulunamayan mide bulantısı, karın ağrıları, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, beslenme ve uyku düzensizlikleri gibi şikayetler gösterme.
Ø Sessizleşip içine kapanma, yaşanan bu olaylar üzerinde konuşmaktan kaçınma.
Ø Sürekli bu konu üzerinde konuşmayı isteme ( özellikle daha büyük çocuklar ) ya da oyunlarında ve masallarında deprem felaketine ilişkin konular işleme.
Ø Bu deprem felaketinin, kendisinin daha önceden yapmış olduğu bir “kabahat” yüzünden olduğunu düşünüp suçluluk duyma.
Bazı çocuklar bu davranışların hiçbirini göstermeyebilir, yaşadıkları sıkıntı, dıştan fark edilmeyebilir ve herhangi bir belirti göstermeyebilir. Bazı çocuklarda ise bu sıkıntılara bağlı davranışlar, haftalar ya da aylar sonra ortaya çıkabilir.
öğrencilerinize bu konuda yardım etmek için neler yapabilirsiniz ?
Ø Çocuğun başına gelen felaketi anlamasına yardımcı olun. Çocuklar anlamadıkları şeylerden korkarlar. Çocuğa depremin ne olduğunu, nasıl oluştuğunu, çok ender olarak ortaya çıktığını, ama doğanın ayrılmaz bir parçası olduğunu anlatın.
Bu çocukların duygusal destek almaları çok önemlidir. Bir dakikalık bile olsa içten, şefkat dolu bir sarılma, sürekli ona destek olacağınıza dair güven verici sıcak bir iki söz, öğrencinizin kendini güvende hissedebilmesi için yararlı olacaktır.
Ø Olanaklar ölçüsünde gündelik alışkanlıklarını sürdürmelerine yardımcı olmaya çalışın.
Ø Öğrencinin yaşadığı sorunları sürekli gündeme getirip, bunları konuşmak istemeyen çocukları zorla konuşturmaya çalışmayın.
Ø Grup etkinliklerinde görev alması sağlanarak meşgul etmeye çalışın.
Ø Yaşadıklarını konuşmak ve anlatmak isteyen çocukları dinleyerek sorularını sabırla cevaplayın.
Ø Çocuklara acıma duygusu ile değil; sevgi ve anlayışla yaklaşın.
NOT : ÇOCUKTA DEPREM SONRASI ORTAYA ÇIKAN BELİRTİLER 6 AYDAN DAHA UZUN SÜRE DEVAM EDERSE MUTLAKA PROFESYONEL YARDIM ALINMASI GEREKİR. ( Bu Öğrenciler Rehberlik ve Araştırma Merkezlerine Veya Hastanelerin Çocuk Psikiyatrisi Bölümlerine Yönlendirilebilir. )
