Çocuklar genellikle 2-3 yaşlarına kadar altlarını ıslatırlar. Gündüz kontrol daha erken sağlanırken (2-2,5 yaş) geceleri biraz daha geçtir. 4 yaşından sonra alt ıslatmanın devam etmesi durumunda Altını Islatma (enuresis) sorunundan söz edilebilir.
ÖZELLİKLER:
Dört şekilde görülür:
· Yalnız gece altını ıslatırlar, (Nactural)Yattıktan biraz sonra ya da kalkmaya yakın altlarını ıslatırlar,
· Yalnız gündüz altını ıslatırlar, (Diurnal)Çok utangaç oldukları ya da oyuna daldıkları için altlarını ıslatırlar,
· Hem gece hem de gündüz altını ıslatırlar, (Kronik alt ıslatma)
· Ara-sıra altını ıslatırlar, Hastalık sırasında, yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi sonucunda, sert disiplin uygulandığında, korkutulduğunda, gece üstü açık bırakıldığında, zorlama sonucu bel ağrılarıyla altlarını ıslatırlar.
Probleme Karşı Olumsuz Tutumların Etkisiyle Çocukta,
· Parmak emme, tırnak yeme,
· Telaffuz bozukluğu,
· Kıskançlık, korkaklık ve pasiflik,
· İçe kapanıklık ve yalnız yaşama,
· Sorumluluktan kaçma,
· Kendine güvensizlik,
· Öfke ve ağlama nöbetleri,
· Saldırgan davranışlar,
· Hırsızlık ve yalancılık,
· Dikkat dağınıklığı,
· Yaşına uygun davranışlar göstermeme oluşabilir.
NEDENLER:
A- Fiziksel Olarak;
· Genetik yatkınlık,
· Sinir kas kontrolünün gecikmesi,
· İdrar yollarında enfeksiyon, idrar kesesinde tonus azlığı,
· Çok derin uyku yaratacak aşırı yorgunluk,
· Fazla sulu ve tuzlu yemek yeme,
· Ayakların ve bel kısmının aşırı üşümesi gibi nedenlerden kaynaklanabilir.
B – Psikolojik Olarak;
· Yeni bir kardeşin doğması, okula başlama, okul değiştirme, sevilen birinin kaybı gibi stres faktörlerine karşı hayatın eski dönemlerine geri dönme isteği,
· Erken ve baskılı tuvalet eğitimi, (Aşırı titizlik ve sabırsız davranma )
· Gün içinde korku yaşanması,
· Derin uyuma,
· Ruhsal zorlama, aşırı baskı ve üzüntü yaşanması,
· Anne babanın ayrılması, aile ilişkilerinde bozukluklar, evde huzursuzluk gibi ailevi faktörler,
· Ailenin aşırı koruyucu ve hoşgörülü tutumu ile çocukta bebeksi kalma eğilimi,
· İlgi çekmek ve öç alma isteği,
· Okulda korkusu gibi nedenlerden kaynaklanabilir.
ÖNERİLER : Önce çocuk tıbbi muayeneden geçirilmeli ve eğer gerekiyorsa ilaç tedavisi uygulanmalıdır. (Yaygın kanının tersine bu ilaçlar kısırlık yapmaz, yan etkileri azdır ve iyi sonuç verirler).
· Doğduğu günden itibaren çocuğa uygun bakım verilip, altını ıslatınca derhal değiştirilerek, çocukta temizliğe haz duyma alışkanlığı oluşturulabilir.
· Ayıp, biraz tut, eve gidince yaparsın gibi yanlış tutumlar mesane bozukluklarına yolaçılabileceği için bunlardan sakınmalıdır.
· Çocuk, tuvaleti gelir gelmez nerede olursa olsun hemen ihtiyacını gidermesi için teşvik edilmelidir,
· Çocuğa mümkün olduğunca çok sulu ve tuzlu yemek verilmemelidir.
· Ayakları sıcak tutulup, yatmadan evvel yatağının ısısı normal olmalı, mümkünse çorapla yatmasına izin verilmelidir. (Yatağının sıcak olmasını sağlamak için elektrikli battaniye kullanılabilir.)
· Çocuğun altına bez koyulmamalıdır,
· Altı ıslak olarak fazla kalmamalı, hemen değiştirilmelidir. Böylece çocuğa altının temizliği ve kuruluğu hissettirilmelidir. (Çocuk ıslaklığı ve idrarın kokusunu severse kasıtlı olarak altını ıslatır.)
· Çocuğun eğitiminde kötü söz ve dayaktan kaçınılmalıdır.
· Çocuğa karşı ilgisiz davranmaktan kaçınılmalıdır. Özellikle de yeni kardeşi olunca çocuk ihmal edilmemelidir.
· Gece belli aralıklarla saat kurulup çocuk tuvalete kaldırılabilir.
· Gece yatmadan önce tuvalete götürülmeli, aynı saatte yatmasına dikkat edilmelidir.
· Çocuk tuvalete kaldırıldığında tam olarak uyanık olması sağlanmalıdır.
· Korku filmi seyrettirilmemelidir.
· Ağır oyuncakları kaldırmamasına ve arkadaşlarıyla oynarken birbirlerinin sırtına binmemelerine dikkat edilmelidir.
· Çocukla iyi bir iletişim kurularak altını ıslatmasının geçici olduğunun anlatılması, çocuğun bunun üstesinden gelebileceğine olan inancını arttırabilir. (çocuk bunun geçici olduğunu anlarsa yenmek için çaba sarfedecektir.)
· Çocuk altını ıslatmadığı zamanlarda ödüllendirilebilir. Ödül verirken şu iki yöntem kullanılabilir.
Takvim yöntemi :
Çocuk altını ıslattığı günlerde yağmurlu hava resminin altına (*) işareti, altını ıslatmadığı günlerde ise güneşli hava resminin altına (*) işareti konulur. Bu işaret kesinlikle çocuk tarafından konulmalıdır. Bir ay süre sonunda güneşli hava resminin altında (*) işareti çok ise çocuk ödüllendirilir. Ödülün niteliği çocuğun yaşına, kişiliğine uygun olmalıdır.
Boncuk Yöntemi:
Çocuk boncuk dolu bir kavanozdan her altını ıslatmadığı gün için bir boncuğu boş bir kavanoza atar. Boncuk sayısı, daha önceki dolu kavanozdan fazla olursa yine çocuk ödüllendirilir
ENÜREZİS (ALTINI ISLATMA)
TANIM: Çocuğun idrar kontrolünün kazanıldığı biyolojik olgunluğa gelmesine rağmen yineleyici idrar kaçırma ile belirli bir bozukluktur.
SIKLIK:Erkeklerde kızlara oranla daha fazla gözükmektedir
YAŞ ERKEK KIZ
5 yaş % 7 % 3
10 yaş % 3 % 2
BELİRTİ VE BULGULAR: Beş yaşın üzerinde olması üç ay süre ile haftada en az iki kez meydane gelmesi gerekir. En sık görüleni sadece gece uykusunda görülenidir. Uyanık olduğu saatlerde kaçırılması 9 yaşından sonra nadiren ortaya çıkar. Öğleden sonra ilk saatlerde tuvalet kullanmama ya da okul uğraşları ve oyuna dalmanın bir sonucu olabilir. Enürezise bağlı gelişen sosyal bozukluğun oranı, çocuğun öz güveni, arkadaşları tarafından dışlanması, bakım verenin öfkesi, cezalandırma ya da reddine bağlıdır.
NEDENLERİ:
1-Genetiktir. Anne-babaların % 75’ inde geçirilmiştir.
2-İdrar kesesinin kapasitesinin küçüklüğü.
3-Gecikmiş ve gevşek tuvalet eğitimi.
4-Kaygıların artması
5-Annenin aşırı titiz olması, okulda tuvalete girme mikrop kaparsın.
6-Kardeş doğumu ile başlayan ikincil enürezis.
7-Ailede ölümler, ayrılıklar, geçimsizlikler, hastalıklar, okulda başarısızlıklar.
8-Ailenin aşırı koruyucu ve hoşgörülü tutumu ile çocukta bebeksi kalma eğilimi.
TEDAVİ:
1-Çocuğun işemesine karşı ailenin duygu, düşünce ve davranışları incelenmelidir.
2-Kesinlikle ceza verilmemeli, altı bezlenip bağlanmamalıdır.
3-Kaygılarını azaltacak iletişime girilmelidir. çişi geldiği zaman bir süre tutması öğretilmelidir. Bu süre giderek arttırılmalıdır
4-İdrar kesesinin kapasitesini arttırmak için, çocuğa.
5-Sabah kalktığında, kendisi tarafından takvime durumunu belirtir (+) veya (-) işaretler yazılmalı, hafta sonu kuru günler çoksa ödüllendirilmelidir.
6-İlaç kullanımında; enürezis ile birlikte depresyon, uyku bozukluğu, dikkat eksikliği ve hiperaktivite varsa, doktor kontrolünde İmipramin ilk seçenektir.
