ÇOCUKTA RUHSAL SORUNLAR

Uyumsuzluk Belirtileri
Gelişim basamaklarında çocukların karşılaştığı sorunlar çok çeşitlidir.Bunların birçoğu,o döneme özgü olan,ana babanın desteğiyle çözümlenecek nitelikte sorunlardır.

Ancak çocuk bu desteği bulamaz yada ana baba desteği yanlış olursa,olan sorunlar büyür.
Örneğin oyun çağında oyuna doymamış yada arkadaşlık ilişkisi kurmamış bir çocuk,okul çağında,toplu oyunlara katılamaz,yaşıtlarıyla yarışamaz.Dolayısıyla olgunluk düzeyi yaşıtlarından geri kalır.Onlarla kaynaşarak olgunluk çağını yaşamak yerine,bir önceki dönemin sorunlarıyla başa çıkmaya uğraşır.
Çocuklarda ruhsal sorunlar dış etkenlerden de kaynaklanabilir.Başka bir uyumsuzluk şeklide,aile içi etkileşim,yaşantılar veya yanlış yetiştirme sonucu ortaya çıkar.
Ruhsal belirtiler tek başlarına çocuğun uyumsuz ve dengesiz olduğunu kanıtlamaz.Belirti,belli bir gelişim döneminde sıklıkla görülen geçici bir durun olabilir.
Belirtinin sıklığı ve gücüde başka bir etken olarak kullanılabilir.Belirtinin sürekliliği de önemlidir.Örneğin yeni bir kardeş doğumundan sonra görülen hırçınlıklar,huysuzluklar olağan tepkiler olarak değerlendirilebilir.Ancak çeşitli nedenlerle bu belirtilerin sürüp gitmesi uyumsuzluk olarak saptanabilir.
Çocuğu ruhsal sorununu çözümlerken ailesi ve çevresiyle birlikte alıp incelenmesi gerekmektedir.Çünkü her çocuk değişik koşullar ve yaşantılardan geçerek belirtiler oluşturur.

Uyumsuzluk Çeşitleri
a) Davranış Bozuklukları: Davranış bozuklukları çocuğun çeşitli ruhsal ve bedensel nedenlere bağlı olarak,iç çatışmalarını davranışa aktarması sonucu çıkar.
b) Duygusal Bozukluklar: Çocuğun kendini tedirgin eden ruhsal belirtilerdir.Korkular,kuruntular,uyku bozuklukları,kekemelik vb
c) Alışkanlık Bozuklukları: Parmak emme,gece işemeleri ve dışkı kaçırma gibi alışkınlıkların düzensizliğidir.
d) Ağır Ruhsal Bozukluklar: İçe kapanıklılık ve psikoz denen ve çocuğun uyumunu her alanda ve sürekli olarak bozan ruhsal rahatsızlıklar.

KORKULAR
Canlı varlıkların,görünen ve görünmeyen tehlikeler karşısında gösterdikleri en doğal tepkidir.Genellikle yeni olan ve bilinmeyen her şey ürküntü verir.Örneğin bir bebek için her şey korkutucudur.
Ülkemizde ana babalar,nineler,dedeler korkuyu bir disiplin amacı olarak kullanırlar.Uyumayan çocuğa “hav hav geliyor !Uyumazsan öcü gelir alı!” çocuğun sesi soluğu kesilir.Bu yol ana babaya kolay gelir, hem de çocuğu hırpalamadan yapıldığı için sakıncasız bir yöntem olarak düşünülür.Ne yazık ki doğru bir yöntem değildir.

Yaşına göre çok korkak yada korkuları çok süren çocuklarda yapılacaklar;
– Çocuğun korkuları karşısında sert tepkilerden kaçınır.
– Çocuğu ayıplayıp utandırmaktan kaçının,korkuyla alay etmeyin,korkunun üstüne gitmeyin.
– Korkunun nedenlerini araştırın.Korkuları bastırmaya bir korkuyu başka bir korkuyla yenmeye çalışmayın.

Okul Korkusu
Ana-babaları çok şaşırtan bir korku türü de çocuğun okula gidişiyle ilgilidir. O güne kadar okulunu seven ve derslerinde başarılı olan çocukta isteksizlik görülür.Sabahları karın ve baş ağrılarından yakınmaya başlar. “Bugün okula gitmesem olmaz mı?” Evde kalınca yakınmaları kısa sürede geçer.Hiçbir şey olmamış gibi oynar.Ancak ertesi sabah okula gitme isteksizliği yeniden çıkar.Okula ağlayarak gider.Derslerine girer çıkar.Öğretmen çocukta bir değişiklik sezmez.Çalışkandır evdeki tedirginliğini okulda göstermez.Ancak okul dönüşünde isteksizliği tekrar başlar.
Sizce okul korkusu denilen bu durum nasıl açıklana bilir?Çocuk okuldan çok evdeyken korku çektiğine göre bu duruma okul korkusu diyebilir miyiz?
Bunu bir örnek hikaye ile açıklayalım;
On yaşında ve çok başarılı bir öğrenci olan Fatma ders yılı ortalarında okula gitmek istemediğini söylemiş neden olarakta önceleri başının ağrıdığını,arkadaşlarının onu sevmediğini,aralarına almadıklarını söylemiştir.Ana-baba bu yakınmalara rağmen okula göndermiştir.Ancak bir süre sonra Fatma gitmemekte diretmiştir.
Tatlı sözler,korkutmalar ve dayak hiç bir sonuç vermeyince ana-baba Fatma’nın bir süre evde kalmasını kabul etmişlerdir.Evde kaldığı süre içinde annesine yardım etmiş,dersine çalışmış ve herhangi bir tedirginlik belirtisi göstermemiş.Annesi düzeldiğini düşünerek okula gitmesi gerektiğini söyleyince sıkıntıları dahada artmıştır.Bunun üzerine aile Fatma’yı Ruh Sağlığı bölümüne götürmüş.

Burada yapılan konuşmalar sonucunda;
Fatma’nın okul korkusu çıkmadan bir kaç ay önce anneannesini kaybettiği bir süre sonra annesinin düşerek bacağını kırdığı ve eşini yitiren dedenin de daha yasları bitmeden evlenmeye kalması aile için bir başka üzüntü kaynağı olmuş.Okul açıldıktan bir süre sonra anne rahatsızlanarak hastaneye yatmış ve Fatma eve gelince annesini bulamayınca çok ağlamış.Başta anlatılan sorunlar nedeniyle anne kızıyla fazla ilgilenememiş ve en son anne hastaneye yatırıldığında Fatma’nın onu evde bulamaması anneyi kaybetme korkusunu büsbütün pekiştirmiştir.
Annesine bağımlı bir çocuk olan Fatma,bu korkusunu ancak okula gitmeyip evde kalarak bastırıyordu .Bilincine varamadığı asıl korkusunu okula aktarıyor.Evde kalmasının gerekçesi olarak bunu kullanıyordu.Evde kaldığı zaman sıkıntı ve tedirginlikten uzak oluşu da bundan ileri geliyordu.

Uyumsuzluk Belirtileri
Gelişim basamaklarında çocukların karşılaştığı sorunlar çok çeşitlidir.Bunların birçoğu,o döneme özgü olan,ana babanın desteğiyle çözümlenecek nitelikte sorunlardır.

Ancak çocuk bu desteği bulamaz yada ana baba desteği yanlış olursa,olan sorunlar büyür.
Örneğin oyun çağında oyuna doymamış yada arkadaşlık ilişkisi kurmamış bir çocuk,okul çağında,toplu oyunlara katılamaz,yaşıtlarıyla yarışamaz.Dolayısıyla olgunluk düzeyi yaşıtlarından geri kalır.Onlarla kaynaşarak olgunluk çağını yaşamak yerine,bir önceki dönemin sorunlarıyla başa çıkmaya uğraşır.
Çocuklarda ruhsal sorunlar dış etkenlerden de kaynaklanabilir.Başka bir uyumsuzluk şeklide,aile içi etkileşim,yaşantılar veya yanlış yetiştirme sonucu ortaya çıkar.
Ruhsal belirtiler tek başlarına çocuğun uyumsuz ve dengesiz olduğunu kanıtlamaz.Belirti,belli bir gelişim döneminde sıklıkla görülen geçici bir durun olabilir.
Belirtinin sıklığı ve gücüde başka bir etken olarak kullanılabilir.Belirtinin sürekliliği de önemlidir.Örneğin yeni bir kardeş doğumundan sonra görülen hırçınlıklar,huysuzluklar olağan tepkiler olarak değerlendirilebilir.Ancak çeşitli nedenlerle bu belirtilerin sürüp gitmesi uyumsuzluk olarak saptanabilir.
Çocuğu ruhsal sorununu çözümlerken ailesi ve çevresiyle birlikte alıp incelenmesi gerekmektedir.Çünkü her çocuk değişik koşullar ve yaşantılardan geçerek belirtiler oluşturur.

Uyumsuzluk Çeşitleri
a) Davranış Bozuklukları: Davranış bozuklukları çocuğun çeşitli ruhsal ve bedensel nedenlere bağlı olarak,iç çatışmalarını davranışa aktarması sonucu çıkar.
b) Duygusal Bozukluklar: Çocuğun kendini tedirgin eden ruhsal belirtilerdir.Korkular,kuruntular,uyku bozuklukları,kekemelik vb
c) Alışkanlık Bozuklukları: Parmak emme,gece işemeleri ve dışkı kaçırma gibi alışkınlıkların düzensizliğidir.
d) Ağır Ruhsal Bozukluklar: İçe kapanıklılık ve psikoz denen ve çocuğun uyumunu her alanda ve sürekli olarak bozan ruhsal rahatsızlıklar.

KORKULAR
Canlı varlıkların,görünen ve görünmeyen tehlikeler karşısında gösterdikleri en doğal tepkidir.Genellikle yeni olan ve bilinmeyen her şey ürküntü verir.Örneğin bir bebek için her şey korkutucudur.
Ülkemizde ana babalar,nineler,dedeler korkuyu bir disiplin amacı olarak kullanırlar.Uyumayan çocuğa “hav hav geliyor !Uyumazsan öcü gelir alı!” çocuğun sesi soluğu kesilir.Bu yol ana babaya kolay gelir, hem de çocuğu hırpalamadan yapıldığı için sakıncasız bir yöntem olarak düşünülür.Ne yazık ki doğru bir yöntem değildir.


Yaşına göre çok korkak yada korkuları çok süren çocuklarda yapılacaklar;

– Çocuğun korkuları karşısında sert tepkilerden kaçınır.
– Çocuğu ayıplayıp utandırmaktan kaçının,korkuyla alay etmeyin,korkunun üstüne gitmeyin.
– Korkunun nedenlerini araştırın.Korkuları bastırmaya bir korkuyu başka bir korkuyla yenmeye çalışmayın.

Okul Korkusu
Ana-babaları çok şaşırtan bir korku türü de çocuğun okula gidişiyle ilgilidir. O güne kadar okulunu seven ve derslerinde başarılı olan çocukta isteksizlik görülür.Sabahları karın ve baş ağrılarından yakınmaya başlar. “Bugün okula gitmesem olmaz mı?” Evde kalınca yakınmaları kısa sürede geçer.Hiçbir şey olmamış gibi oynar.Ancak ertesi sabah okula gitme isteksizliği yeniden çıkar.Okula ağlayarak gider.Derslerine girer çıkar.Öğretmen çocukta bir değişiklik sezmez.Çalışkandır evdeki tedirginliğini okulda göstermez.Ancak okul dönüşünde isteksizliği tekrar başlar.
Sizce okul korkusu denilen bu durum nasıl açıklana bilir?Çocuk okuldan çok evdeyken korku çektiğine göre bu duruma okul korkusu diyebilir miyiz?

Bunu bir örnek hikaye ile açıklayalım;

On yaşında ve çok başarılı bir öğrenci olan Fatma ders yılı ortalarında okula gitmek istemediğini söylemiş neden olarakta önceleri başının ağrıdığını,arkadaşlarının onu sevmediğini,aralarına almadıklarını söylemiştir.Ana-baba bu yakınmalara rağmen okula göndermiştir.Ancak bir süre sonra Fatma gitmemekte diretmiştir.
Tatlı sözler,korkutmalar ve dayak hiç bir sonuç vermeyince ana-baba Fatma’nın bir süre evde kalmasını kabul etmişlerdir.Evde kaldığı süre içinde annesine yardım etmiş,dersine çalışmış ve herhangi bir tedirginlik belirtisi göstermemiş.Annesi düzeldiğini düşünerek okula gitmesi gerektiğini söyleyince sıkıntıları dahada artmıştır.Bunun üzerine aile Fatma’yı Ruh Sağlığı bölümüne götürmüş.

Burada yapılan konuşmalar sonucunda;

Fatma’nın okul korkusu çıkmadan bir kaç ay önce anneannesini kaybettiği bir süre sonra annesinin düşerek bacağını kırdığı ve eşini yitiren dedenin de daha yasları bitmeden evlenmeye kalması aile için bir başka üzüntü kaynağı olmuş.Okul açıldıktan bir süre sonra anne rahatsızlanarak hastaneye yatmış ve Fatma eve gelince annesini bulamayınca çok ağlamış.Başta anlatılan sorunlar nedeniyle anne kızıyla fazla ilgilenememiş ve en son anne hastaneye yatırıldığında Fatma’nın onu evde bulamaması anneyi kaybetme korkusunu büsbütün pekiştirmiştir.
Annesine bağımlı bir çocuk olan Fatma,bu korkusunu ancak okula gitmeyip evde kalarak bastırıyordu .Bilincine varamadığı asıl korkusunu okula aktarıyor.Evde kalmasının gerekçesi olarak bunu kullanıyordu.Evde kaldığı zaman sıkıntı ve tedirginlikten uzak oluşu da bundan ileri geliyordu.

Hakkında dileksoylemez

Yazar, 2002 yılında İstanbul Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık bölümünden mezun olmuştur. Evli ve 2 çocuk annesidir. Hakkında detaylı bilgiye http://www.dileksoylemez.com/hakkimda adresinden ulaşabilirsiniz.

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d blogcu bunu beğendi: