"Hayat, ona yüklediklerinle anlamını bulur."
Ekolojik sistemler teorisine göre bireysel ve toplumsal olaylar kişinin gelişiminde oldukça etkili. Bizde toplum olarak bir yaşam geçişinin içindeyiz. Pandemi, ekonomik kriz ve afetler… Tüm bu geçişlerin içinde son yıllarda ismini daha sık duyduğumuz bir kavram var: Resilience. Türkçe’de; dayanıklılık, yılmazlık, esneklik gibi anlamlarla yer buluyor. Ben yazılarımda ve verdiğim eğitimlerde daha çok dayanıklılık …
İnsan bir seyir halinde ilerliyor yaşamında. Bir yolculuktasın ve yollarda gördüğün pek çok şey senin için önemli hale geliyor. Beri taraftan otobüsün içinde de bir akış var. Yan koltuktaki bir sohbet, kıpırdanma, huzursuzluk, bir müzik sesi ya da kolonya kokusu. Algıların hem otobüsün içinde olanlara hem de dışarıda akan manzaraya çakılı. Gördüğün manzara bazen savaş, …
Son üç yazımın konusu kaygının kaynaklarını anlamaya yönelik olarak verdiğim bilgilerden oluşuyordu. Önceki üç bölümde korku ve kaygı arasındaki farkı açıkladıktan sonra kaygının iki kaynağından “amigdala ve korteks” bahsetmiştik. Amigdalanın duygu hafızası olduğunu ve bedensel tepkilerin eşlik ettiğini korteksin ise anlamlandırma, tahmin etme gibi zihinsel süreçleri işleyerek amigdalaya sinyaller gönderdiğini belirtmiştik. Amigdala gelen her sinyali …
Kaygı Kaynakları yazı dizimizin 3. bölümünde konumuz, korteks. Önceki konuları kısaca özetlemek gerekirse, ilk bölümde, kaygı ile korku arasındaki farklardan bahsetmiştik. Tehlike anında beynin verdiği ‘savaş, kaç, don’ tepkisini anlatmıştık. Kaygı yaratan iki kanaldan bahsetmiştik. Doğrudan amigdalaya giden ve korteks üzerinden amigdalaya giden beynimizdeki güzergâhları açıklamıştık. 2. bölümde doğrudan amigdalaya giden ve bizde bedensel tepkilerle anlam bulan kaygı tepkilerini açıklamıştık. Bu bölümde ise korteksin kaygı oluşumundaki etkisinden …
Geçtiğimiz hafta kaygının kaynakları hakkında iki farklı süreçten bahsetmiştik. Birincisi korteksimizin ayrıntılara odaklı bağlantıları izleyerek amigdalaya iletmesi, ikincisi talamus üzerinden direk amigdalaya ulaşması şeklinde süreci açıklamıştık. Bu bağlantıların nasıl çalıştığını anlayabilirsek kaygılı hissetme halini azaltabilmek mümkün olur. Bu hafta korteksten bağımsız olarak ilişkilendirme yolu ile duygusal anıların oluştuğu amigdala kaynaklı kaygıları daha detaylı inceleyelim. Henüz okumadıysanız önce ‘Kaygının Kaynaklarını Bulun’ başlıklı …
Kaldırımda yürüyorsunuz. Yan taraftaki caddede İstanbul şartlarında şaşırtıcı gelebilecek şekilde akan bir trafik var. Arabalar hızla yanınızdan geçiyor. Az ileride kaldırımın kenarındaki yeşil alanda havlayan ve size doğru hızla gelen bir köpek görüyorsunuz. Köpeğin sivri dişlerini gördüğünüz anda arkasından iki köpeğin daha geldiğini görüyorsunuz. Bedeninizin içinden hızla akan bir gerilim hattı ‘kaç’ diyor. ‘Savaş’ ya da …
“Hayat, sen plan yaparken başına gelenlerdir.”* Bu söz sevdiğim ve ara sıra paylaştığım cümlelerdendir. Son haftalarda yaşamımdaki planların aksaması ile bu sözün kendini hatırlatmış olması bana durup düşünme fırsatı verdi. Planlar, beklentiler ile günlük yaşamın içerisinde koşturup dururken kaçırdığımız şey içe odaklanmak oluyor. Gözler açık dış dünyaya o kadar çok odaklanıyoruz ki içeride olanları fark …
İnsanları ileriye götürmek istiyorsanız bulunduğunuz yere bakın. Bulunduğunuz hal, durum, düşünce, duygu, bakış açısı, duygusal becerileriniz hangi ölçüde ise karşınızdakine de onu sunabilirsiniz. Gelin bunu başka bir kavram üzerinden irdeleyelim.
Güçlendirme nedir?